Św. Mikołaj

Św. Mikołaj Cudotwórca, Rosja, XVIII w.

(Fot. za: cyfrowe.mnw.art.pl)

Patronem dzisiejszego dnia jest św. Mikołaj - biskup Miry, żyjący na początku IV lub na przełomie III i IV w.

O jego życiu wiemy niewiele. Przetrwały jednak legendy o jego wyjątkowej dobroci i wrażliwości, dzięki której pomagał potrzebującym.

W XIII w. pojawił się zwyczaj rozdawania w szkołach pod jego patronatem zapomóg i stypendiów. Z czasem przekształcił się w zwyczaj obdarowywania prezentami zwłaszcza dzieci, który to zwyczaj przetrwał do dnia dzisiejszego. 

Ikonografia przedstawia św. Mikołaja w stroju biskupa rytu greckiego z czasów mu współczesnych -  głowa nie jest niczym osłonięta, a na ramionach widzimy omoforion (pas tkaniny z krzyżami na ramionach, piersi i plecach - symbol niesionej na ramionach owieczki), który jest oznaką godności biskupiej (pasterskiej).
W Kościołach Wschodnich ikona świętego jest niezwykle popularna.

Na prezentowanej dzisiaj ikonie Św. Mikołaja Cudotwórcy warto zwrócić uwagę na dość istotny szczegół - dłoń świętego, w której trzyma księgę Ewangelii jest przesłonięta szatą. To w ikonie symbol szacunku (np. częściowo przesłonięta szatą dłoń Maryi, którą podtrzymuje ciało Chrystusa na ikonie Matki Bożej Eleusa).

Tekst: Basia Smal