Św. Andrzej apostoł

Św. Andrzej Apostoł, ikona współczesna

(Fot. za: likp.pl)

Gdy Jezus przechodził obok Jeziora Galilejskiego, ujrzał dwóch braci: Szymona, zwanego Piotrem, i brata jego, Andrzeja, jak zarzucali sieć w jezioro; byli bowiem rybakami. I rzekł do nich: "Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi". Oni natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim. (Mt 4, 18-20)

Dzisiaj święto św. Andrzeja apostoła. Scena z Ewangelii Mateusza, mówiąca o powołaniu pierwszych apostołów, jest zarówno prosta, jak i mocna w przekazie.

Jakże porusza owo "natychmiast"!

Ikonografia przedstawia św. Andrzeja apostoła na tle krzyża w kształcie litery "x", gdyż tradycja mówi, iż na takim krzyżu święty oddał życie.


Tekst: Basia Smal

Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata

Chrystus Tronujący

Nowogród, XIV lub XV w.

Gdy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na swoim tronie pełnym chwały (Mt 25, 31)

W uroczystość Chrystusa Króla prezentujemy ikonę przedstawiającą Jezusa zasiadającego na tronie. 

To w ikonografii znany od dawna i popularny temat. Przedstawienie wzorowane jest na postaci bizantyjskich władców, stąd przepych, jaki otacza Zbawiciela - tron jest bogato zdobiony, a stopy Pana spoczywają na wyściełanym podnóżku.

W dłoniach Chrystusa widzimy księgę praw, z przestrzegania których ludzie będą sądzeni.

Przedstawienie jest pełne majestatu, godności i siły. Patrzący na ikonę doskonale wiedzą, iż spoglądają w oblicze Króla.

Tekst: Basia Smal

Fot. za: Ikony. Fakty i legendy, K. Onasch i A. Schnieper, Wyd Arkady, Warszawa 2013

Św. Michał Archanioł - towarzysz w drodze do wieczności

Archanioł Michał, autorstwo ikony przypisywane jest Andriejowi Rublowowi, 1408 r.

(Fot. za: rublev.voskres.ru)

Listopad to tradycyjnie miesiąc szczególnej pamięci o zmarłych. Włączając się do modlitwy za tych, którzy odeszli z tego świata, przywołujemy wspaniałego Księcia wojsk anielskich - świętego Michała Archanioła, który zgodnie z tradycją "stoi u wezgłowia umierających, a potem towarzyszy im w drodze do wieczności" (za: adonai.pl).

Istnieje wiele przedstawień św. Michała Archanioła. Jest ich tak dużo, że śmiało można stwierdzić, iż temat ten był i jest jednym z ulubionych w ikonografii, czemu zresztą trudno się dziwić, gdyż jest piękny i pełen wyrazu.

Na ikonie prezentowanej dzisiaj znajdujemy gest modlitwy wstawienniczej (Deesis), z jaką zwraca się do Boga Anielski Książę.

Powierzajmy dusze naszych drogich zmarłych orędownictwu św. Michała Archanioła.

Tekst: Basia Smal

Rocznica poświęcenia Bazyliki Laterańskiej

Mozaika (XIII w.) w absydzie Bazyliki Laterańskiej

(Fot. za: slowo.redemptor.pl)

Dzisiaj święto - rocznica poświęcenia Bazyliki Laterańskiej. To Matka i Głowa Wszystkich Kościołów Miasta i Świata, jak głosi jej nazwa. To katedra biskupa Rzymu, czyli papieża.

Miejsce piękne i dostojne, ale też nasz wspólny dom, bo jest domem Boga - naszego Ojca.

Przy tej okazji warto, by na zawsze zapadły w serca słowa św. Pawła: Czyż nie wiecie, żeście świątynią Boga i że Duch Boży mieszka w was? Jeżeli ktoś zniszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg. Świątynia Boga jest święta, a wy nią jesteście. (1 Kor 3, 16-17)

Tekst: Basia Smal

Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych

Anastasis, ikona współczesna

(Fot. za: pl.pinterest.com)

Tymczasem jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy spośród tych, co pomarli. Ponieważ bowiem przez człowieka przyszła śmierć, przez Człowieka też dokona się zmartwychwstanie. I jak w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy będą ożywieni, lecz każdy według własnej kolejności. (1 Kor. 15, 20-23a)

Anastasis to ikona nadziei. Przypomina prawdę o tym, że Bóg jest Mocą, Miłością i Miłosierdziem, jest Zbawcą, jest Tym, który uwalnia, jest Zwycięzcą, jest Panem, jest Życiem i tylko w Nim jest życie.

Ten, który Jest jest zawsze i wszędzie. Jemu chwała na wieki!

Tekst: Basia Smal

Uroczystość Wszystkich Świętych

Deesis, Rosja, XVI lub pocz. XVII w.

(Fot. za: templegallery.com)

W radosną, piękną uroczystość Wszystkich Świętych, składając naszym Gościom, Przyjaciołom i Sympatykom życzenia owocnego, błogosławionego świętowania, prezentujemy ikonę Deesis, która przypomina nam o wstawiających się za nami do Boga tych, którzy w niebie otaczają Jego tron.

Deesis (z gr. błaganie, prośba) to znana i popularna ikona. Występuje w kilku wersjach.

Jedna z nich to tzw. duże Deesis (najczęściej spotykane w ikonostasie cerkwi) - po obu stronach postaci tronującego Chrystusa (lub Chrystusa Pantokratora - Wszechwładcy) stoją święci: Jego Matka, św. Jan Chrzciciel, święci archaniołowie Michał i Gabriel, apostołowie św. Piotr i św. Paweł oraz inni święci.

Deesis, Wiszący Kościół, Kair, V w.

(Fot. za: iconreader.wordpress.com)

Natomiast tzw. małe Deesis składa się tylko z trzech postaci: Chrystusa na środku ikony oraz Matki Bożej i Jana Chrzciciela po obu Jego bokach.

Deesis, mozaika z Hagia Sophia, Stambuł, druga poł. XIII w. (?)

(Fot. Basia Smal)

Powstają także ikony, na których widnieje jedna z postaci Deesis, np. Matka Boża, św. Jan Chrzciciel, archanioł Michał czy Gabriel. Cechą charakterystyczną takiej ikony jest sposób prezentowania widniejącej na niej postaci, która zawsze jest lekko zwrócona w jedną stronę, a jej ręce są zgięte w łokciach w geście interpretowanym jako błaganie, prośba.

Bogurodzica, Teofan Grek, XIV w.
(Fot. za: commons.wikimedia.org)

Dzisiaj w szczególny sposób modlimy się za wstawiennictwem wszystkich świętych o łaskę uświęcania się każdego dnia, o nieustanną przemianę naszych serc, by były ikoną Boga.

Tekst: Basia Smal