Haghiosoritissa

Haghiosoritissa, V/VI w.

(Fot. za: scmc.pl)

3 maja w Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski zapraszamy na spotkanie z najstarszym znanym wizerunkiem Matki Bożej, pochodzącym z V lub VI wieku, określanym m. in. jako Haghiosoritissa (Święte Naczynie Próśb Naszych), Madonna z Wieczernika, Madonna św. Łukasza, Orędowniczka.

To przepiękne przedstawienie ma niezwykłe i dość burzliwe dzieje. Oto jak opowiada o tym ks. Józef R. Maj, jeden z inicjatorów wykonania kopii tego wizerunku dla Polski, co stało się faktem w 2010 roku za zgodą ówczesnego papieża Benedykta XVI, który kopię poświęcił (tekst za: adonai.pl): 

     "Obraz (...) bez wątpienia powstał w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. (...) Tradycja rosyjska wskazuje na Lidę, miasto położone między dzisiejszym Tel Awiwem a Jerozolimą, jako miejsce namalowania jej przez św. Łukasza.

     Według starożytnej tradycji ikona "Orędowniczki" (...) została przewieziona z Jerozolimy do Konstantynopola w latach 438-439 i uroczyście zainstalowana w bazylice Calchopratia. W IX wieku pobożni mnisi greccy dla obrony świętej ikony przed ślepą furią obrazoburców przewieźli ją potajemnie do Rzymu, gdzie została umieszczona w kościele św. Agaty in Turri (...). Z rozkazu papieża Sergiusza III (904-911) przeniesiono ją do bazyliki papieskiej św. Jana na Lateranie, gdzie przebywała do 28 lutego 1221 r. Tego dnia, za zgodą papieża Honoriusza, św. Dominik uroczyście przeniósł ikonę do kościoła i klasztoru dominikańskiego San Sisto (...).

     Podczas sacco di Roma (1527 r.) dominikanki musiały w pośpiechu opuścić klasztor dla ratowania życia. (...) Kiedy minął pierwszy impet rebelii, wróciły i zastały ikonę nietkniętą pod gruzami. Siostry zabrały ją do swej tymczasowej siedziby w pałacu kardynała Colonna. Tu przebywała do 1575 r., kiedy zakończono budowę nowego kościoła Świętych Dominika i Sykstusa oraz klasztoru dla mniszek dominikańskich na Magnanapoli w pobliżu Kwirynału. (...) Jej koronacji dokonał papież Urban VIII w roku 1641 na Watykanie. (...) W 1931 r. Haghiosoritissa została (...) zainstalowana w chórze klasztornym na Monte Mario, gdzie znajduje się po dzień dzisiejszy.

  (...) Nadprzyrodzone piękno zawarte w świętym obliczu Maryi uwiecznionym na tej ikonie jest najprawdopodobniejszą przyczyną przekonania idącego od najdawniejszej starożytności chrześcijańskiej, że jest Ona acherópita, to znaczy namalowana nie tylko ludzką ręką.

     Z ikoną Haghiosoritissa tradycja chrześcijańska wiąże nieprzerwanie dwie modlitwy (...): "Pod Twoją obronę" i  "Regina coeli" (...).

     Z inspiracji osób świeckich proboszcz parafii św. Katarzyny w Warszawie zamówił kopię Świętego Oblicza Maryi z przeznaczeniem dzieła do Polski. Prace malarskie wykonał Oskar Rabenda, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie."

Wybór i opracowanie tekstu: Basia Smal